De vierde goudstaaf
Een aangrijpende en spannende autofictieve roman.
Het boek laat zien hoe broos menselijke relaties worden zodra ze onder druk komen te staan, en hoe trouw en verraad soms onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. In het hart van deze roman staan personages die, elk op hun eigen manier, snakken naar erkenning. Jan, de vrijgevochten zoon uit een architectenfamilie, probeert zijn leven vorm te geven te midden van oorlog en morele chaos. Zijn zoon Jonny groeit op in de schaduw van zijn vaders zwijgen en zoekt naar liefde en geborgenheid in een wereld die hem telkens opnieuw afwijst. Beiden raken aan een diep menselijk verlangen: gezien en gewaardeerd worden – vooral door de mensen die ertoe doen.
De roman is geworteld in de naweeën van de Tweede Wereldoorlog, maar de impact ervan reikt veel verder dan het slagveld. Niet de fysieke schade staat centraal, maar de morele en psychologische littekens die in mensen voortleven. Jans ervaringen in Duitsland, zijn betrokkenheid bij een goudroof, Hanna’s afwijzing in Nederland vanwege haar Duitse nationaliteit zo kort na de oorlog, Jonny’s plaatsing in kindertehuizen – al deze gebeurtenissen getuigen van hoe oorlog doorwerkt in het persoonlijke leven. Die doorwerking reikt over generaties heen.
De goudstaven in het verhaal vormen meer dan slechts een motor voor het plot. Ze zijn het symbool van het verleden dat zich telkens opnieuw opdringt – een verleden dat niet wil wijken, dat zich vasthecht aan lichaam en ziel. Zelfs jaren later, wanneer Jonny op zoek gaat naar zijn afkomst, blijkt dat verleden nog altijd levend. Het is een universeel gegeven: het verleden is nooit helemaal voorbij.
Tegelijk is De vierde goudstaaf een roman zonder eenvoudige oordelen. Er zijn geen helden, geen schurken – alleen mensen met tegenstrijdige verlangens, gekwetst, vol hoop en tekortkomingen. Jan is tegelijk moedig en roekeloos. Karl-Heinz is zowel gewond als manipulatief. Hanna is slachtoffer, maar ook iemand die zich onttrekt aan wat haar overstijgt. Juist deze morele gelaagdheid maakt het verhaal herkenbaar en invoelbaar. Vervreemding en verlies vormen terugkerende lijnen. Hanna voelt zich nooit helemaal thuis in Bergen op Zoom, waar haar afkomst haar tot buitenstaander maakt. Jonny ervaart de ene na de andere breuk: van zijn moeder, zijn vader, zijn pleeggezin, zijn eerste liefde. Toch is er in het verhaal ook altijd een verlangen naar verbinding – hoe moeilijk die soms ook tot stand komt.
Het kloppend hart van deze filmische roman is de vader-zoonrelatie. Jonny’s hunkering naar zijn vader, ondanks alles wat er gebeurd is, geeft het verhaal zijn emotionele diepte. Het gemis, de breuk, de hoop op verzoening – het zijn thema’s die in vrijwel elke cultuur resoneren. De vierde goudstaaf toont hoe families gevormd én verscheurd worden door keuzes, door stiltes, door geheimen – en hoe de mens altijd blijft zoeken naar dat ene wat misschien nooit helemaal te vinden is: thuis.
Over de auteur
John B. Gieles is in 1946 geboren in Berlijn-Zehlendorf. Hij studeerde Sociale Psychologie en woonde lang in Bergen op Zoom, Oosterhout, Venray en nu in Heemskerk. Jaren droomde hij ervan een filmscript te schrijven, dat kwam er niet van. Het werd deze autofictieve roman, die volgens velen leest als een film.
Wat mensen over het boek zeggen.
25-12-2022 Jean-Luc Klompenhouwer, Rotterdam
Ha John,
Ik heb je boek vrijwel in één adem uitgelezen. Het eerste deel (over je vader) leest als een spannend jongensboek over een rebelse en impulsief gewelddadige jonge man die zonder scrupules uit het leven pakt wat hij pakken kan en zich op geen enkele manier bekommert om de schade die hij bij anderen aanricht. Dit alles tegen de achtergrond van de jaren dertig en de chaos van de Tweede Wereldoorlog waarin de hoofdpersoon Jan van Geel verder los gaat. Het patroon zet zich ook na de Tweede Wereldoorlog voort. Het leest als een schelmenroman roman. Het is goed geschreven, leest makkelijk en is boeiend. Het heeft iets van een filmscript.
Het tweede deel over Johnny, is veel meer ingetogen en leest meer als een psychologische roman. Het gaat deels ook over zijn avonturen maar geeft vooral aan hoe een volledig in de steek gelaten 4-jarige jongen overleeft in kindertehuizen en hoe hij er in slaagt door een serie aan affectieve relaties met opeenvolgende professionals uit te groeien tot een competente volwassene die zich kan binden en kan houden van mensen.
14-1-2023 Mariska Biegstraaten, Haarlem
Ik heb je boek in één adem uitgelezen! Wat een verhaal! Heel boeiend, zeker als het allemaal waar is gebeurd! Wat een jeugd heb jij gehad! Ben natuurlijk heel benieuwd of je ooit nog naar de USA bent afgereisd en hoe het verdere contact met je ouders is geweest. Misschien is dat iets voor een nawoord?
20-1-2023 Ron Vader, Haarlem
Hoi John,
Ik heb je boek ook intussen uitgelezen en dat was geen moeite! Het las lekker weg en ik vind het een boeiend verhaal. Mariska vroeg je al wat fictie en wat echt was en daar ben ik natuurlijk ook heel benieuwd naar.
24-11-2023 Pim Milo, Amsterdam
Ik ga verder met lezen, maar wou dit alvast met je delen. Het feit dat je een sfeer kunt neerzetten, bijvoorbeeld herinneringen ophangt aan geuren en lichtval, is een enorme pre. De meesten kunnen dit niet. Dank voor het toezenden overigens. Ik waardeer dat enorm. Weer wat verder gevorderd in je manuscript. Ik vind: het heeft potentie. Zoals ik in mijn vorige mail al schreef, weet jij heel knap herinneringen in geuren en emoties te vangen. Daarbij is de opbouw prima. Meeslepend zelfs.
16-4-2024 Marijke van Andel, Den Haag
Ontzettend goed en knap in elkaar gezet! Boeiend geschreven vanuit verschillende perspectieven en ook vanuit je eigen kwetsbaarheid! Petje voor je af,
Ja, je hebt een universeel thema aangesneden, waar veel vrouwen zich in zullen herkennen. Je moet overigens de hartelijke groeten hebben van mijn moeder. We hebben het op haar tablet gezet en ook zij heeft het achterelkaar uitgelezen. Ze was zelfs de tijd vergeten om te eten, omdat ze zo in je boek verdiept was. Ze was erg onder de indruk en ze heeft. Ze zag alles voor zich waar het zich allemaal afspeelde en kon het helemaal volgen.
10 Oktober 2024 Melvin de Wit, Italië
Hi John, Heb het boek inmiddels in E-book-vorm gelezen. Inderdaad een heel spannend en aangrijpend verhaal, en … mooi geschreven, complimenten!
11-1-2025 Carel van Hartingsveldt, Meerlo
Hallo John,
Wat een prachtig boek, een adembenemende geschiedenis waarvan je mij ooit, lang geleden, iets verteld hebt in Merselo. Op een Nieuwjaarsdag bij jou thuis heb ik toen jouw vader Jan ontmoet. Misschien weet je dat nog. Karel van Hartingsveld
12-1-2025 Monique de Groot, Directeur Schadefonds Nederland
Een verhaal dat boeit en op onderdelen ontroert. Het beschrijft het levensverhaal van twee mannen, een vader en zijn zoon. En omvat zo verschillende decennia. Van vlak voor de Tweede Wereldoorlog tot eind jaren 60 van de vorige eeuw. Ze maken behoorlijk wat mee en hebben een bijzonder levenspad. De vierde goudstaaf vormt een regelmatig terugkerend element in hun leven. Hoe dat zit moet de lezer vooral zelf ontdekken. Vader en zoon worden van elkaar gescheiden en leven hun eigen leven. Dat tegelijkertijd en ondanks het geringe contact ook aan elkaar verbonden is. Het verhaal ontroert door de gevoelens die zij over en weer ervaren van de scheiding. Het boek is in een prettige, goed leesbare, stijl geschreven met korte hoofdstukken. Daardoor werd ik steeds verleid om verder te lezen.
Januari 2025, Marian Zoon, Haarlem
Wat een prachtig boek. Het ging onder mijn huid zitten en ik kon niet voorkomen dat ik bij een aantal passages mijn tranen niet kon bedwingen. En wat een compliment voor de vrouwen in je boek. Prachtig boek John
Februari 2025, Stanley Kollader:
John, Wat een spannend verhaal. Ik ben je boek aan het lezen op de cruise. Gefeliciteerd met dit werkstuk, want dat moet het schrijven wel geweest zijn. Je grijpt vanaf de eerste pagina de lezer bij de keel en laat niet los.
Februari 2025, Hans Deen, Haarlem
Beste John, heb het boek over de vierde Goudstaaf met heel veel plezier tijdens mijn recente vakantie op Tenerife gelezen. De precisie waarmee bepaalde hoofdstukken geschreven zijn, verdient een groot compliment. Het verdient een groot compliment.